Farvel 2021! Hei 2022!

Utsikt frå Fanafjellet ved inngangen til 2022.

Hei 2022! Hei bloggen!

Det har vore stille her i god stund. Det har riktignok dukka opp eit og anna halvferdig innlegg i arkivet mitt, men det siste halve året har ingenting sluppet ut på verdsveven. Livet har skjedd, og sjølv om det er mykje eg gjerne skulle skrevet om og delt har det dukka opp andre ting som har kjentes viktigare å skrive enn blogg, som til dømes klage på alt som skjedde då Oskar vart født, oppgitte facebook-innlegg på trangsynte KrF-politikere, klage til PFU og sist men ikkje minst; atter eit nytt fødebrev.
For sjølv om eg ikkje har prioritert bloggen har folk absolutt hatt muligheten til å verte lei av trynet mitt i media det siste året. Det har stort sett vore fint å dele historia vår, men eg har og kjent på kostnaden ved å stå fram i så mange store medier om ei sak som desverre vert sett på som kontroversiell av mange.

Bilete over er dei 9 mest likte bileta mine på instagram i 2021, og det er tydeleg kva som fenger. Folk liker smil og fine dager. Til trass for at 2021 har vore eit travelt år både på heimebane og i politikken har det heldigvis vore mange fine dager med mange fine folk (og ein del distansering). Fram til i sommar har vi kost oss i permisjon og prøvd å overleve den kvardagen som småbarnsforledre med all logistikken som følger med. Sjølv om vi er slitne er det fantastisk å dele kvardagen med lillesøster som vokser og blir større. Det er mulig eg er innhabil, men ho må vere ein av dei beste, finaste, kulaste kidsa som finnes på denne planeten! Minst!

Det har og vore eit tøft år, som for oss har vore prega av valkamp og høg temperatur i abortdebatten. Livet vart ikkje mindre komplisert då eg midt i medistormen oppdaga at eg var gravid igjen. Sjølv om vi er glade og takksame for familieforaukinga kan eg ikkje legge skjul på at hverken kropp eller psyke var klar for eit nytt risikosvangerskap – som også denne gongen er prega av pandemien og tida vi lever i. Kleenex er igjen blitt min faste følgesvenn, denne gongen akkompangert av spyposen.

Eit av mine største ønsker for 2022 er at det skal bli eit kjempekjedelig år med lite innhold. (Eg vil sjølvsagt og at det skal verte året vi utrydda pandemien, kutta klimagassutslepp, redda masse natur og bekjempa fattigdom.)
Men for oss ser det ut til å verte alt anna enn eit kjedelig og innholdslaust år; I løpet av våren blir lillesøster forfremma til storesøster, og Oskar blir storebror igjen. Eg håper vi overlever denne gongen og!

Eg håper alle har det så fint dei kan i denne sinnsjuke verda vi lever i og at 2022 blir eit bra år! Eg synes vi (både oss, menneskeheten og verda) har fått nok no.

Som vanleg håper eg og at det ikkje vert eit halvt år til neste gong eg skriver noko her, men eg har gitt opp å love noko, for #livetskjer!

Godt nyttår alle saman ❤
(og takk til alle som har holdt ut med oss i 2021).

Kva er dine håp og draumer for det nye året?

Respekten for det fødte liv

Den siste veka på sosiale medier og i media oppsummert:

Kvar er respekten for det fødte liv?
Først posta på facebook 25.april som eit svar på stortingsrepresentant for Agder KrF Jorunn Elisabet Gleditsch Lossius» facebookpost.

Magebilde veke 21.

Stortingsrepresentant for KrF i Agder Jorunn Elisabet Gleditsch Lossius hevder at «SVs landsmøte har vedtatt å utvide abortgrensa til uke 22».

I ein facebookpost legger ho ved eit magebilde frå då ho sjølv var gravid i veke 22 og forteller at ho på det tidspunktet kjente liv og begynte å synge for magen sin fordi fosteret kunne kjenne igjen stemmen til foreldrene.

Her er eit magebilde av meg i veke 21, kun få dager før Oskar vart født. På dette tidspunktet hadde eg kjent han sparke i nokon veker, men eg hadde ikkje klart å synge for han. Eg viste at han kom til å døy, og eg klarte ikkje å gjere alle dei fine tingene som mammaer gjer for barna sine mens dei går gravide. Eg hadde inga framtid å glede meg til med det svært etterlengta barnet vårt!

SVs landsmøte har ikkje vedtatt å utvide abortloven til 22.svangerskapsveke.
Abort er faktisk allerede lovleg fram til 22. svangerskapsveke.
Oskar vart født 21+5, kun 40 timar før grensa.

Eg treng ikkje å søke på bilder på nettet for å sjå korleis eit foster ser ut i veke 22 som Jorunn Elisabet foreslår, for eg har sjølv født eit foster i veke 22, holdt han i armane mine, kjent på stoltheten over det nydelige barnet, tatt bilder av han og studert kor fin og «ferdig» han var. Men fingernegler og alt…

Men eit bankande hjerte, sparking i magen, fingernegler og ein halv kilo kropp er ikkje nok til å gjere eit foster levedyktig. Oskar hadde ein sjukdom som gjorde at han ikkje kunne leve.

Sjølv hadde eg ein svangerskapsdepresjon før vi fikk diagnosen til Oskar. Eg tørr ikkje å tenke på kva som hadde skjedd om eg budde i eit land der kvinna er tvunget til å bære fram dødssjuke fostre. Det kan godt hende at eg ikkje hadde sittet her i dag og skrevet dette…

Eg vil ikkje at dette innlegget skal handle om kvar eg står i denne saka, men det SV har vedtatt er at nemdene skal vekk og at kvinna skal ha det siste ordet. Dei har og vedtatt at dei vil sikre disse kvinnene betre hjelp, noko eg sjølv er svært positiv til. Hjelpeapparatet rundt kvinner som trenger seinaborter er i dag ikkje godt nok, og vi må hugse at nemdene ikkje er der for å støtte oss (sjølv om legene som sitter der er sympatiske, fine folk), men for å komme med ein dom – som i dei aller fleste tilfeller tillet abort. Heldigvis, for oss som er så uheldige at vi trenger det!

Eit av mine største ønsker for meg personleg, for denne valkampen var at abortsaken ikkje skulle bli så stor som den ser ut til å bli no. Det er vondt å heile tida verte kalla barnemordar når ein har mista eit sårt etterlengta barn.
Eg håper at alle som ønsker å diskutere abort i tida framover ikkje henger seg opp i at fostre har fingernegler og at dei sparker, og ser at disse sakene er så utruleg mykje meir komplekse enn det!

Eg har for lengst mista trua på at folk klarer å oppføre seg i ein så polarisert diskusjon, men eg håper folk klarer å sjå at dette handler om så vanvittig mykje meir enn kva tid ein klarer å redde premature og kva tid ei kvinne starter å knytte seg til barnet i magen.

Eg håper abortmotstanderene klarer å sjå at det fødte liv og betyr noko, og at ingen tar eit sånn val med lett hjarte.

Eg er ingen barnemordar. Eg er ein sørgande mamma som har mista barnet sitt – som måtte møte i ei nemd før det uunngåelige skjedde.

---

NRK 27.april – «Måtte ta senabort i uke 22 – Vondt å lese at jeg er en barnemorder»

TV2 27.april – «Lina Kristine (32) – Jeg er ingen barnemorder. Jeg er en sørgende mamma som har mistet barnet mitt»

---

1.Mai:
Eg har grått nokon tårer i frustrasjon den siste veka:

«Helt sykt. Sitter og ser på barnet i kurven som hun har drept! Helt forferdelig egentlig! Og at ikke fler reagerer sier litt om hvor egoistisk og kaldt samfunnet har blitt!»

«Hvorfor ikke bare vente å se før man kaldblodig dreper ett barn? «

«Dette er kvinner som har uhemmet sex uten piller, angrepillen eller annen prevensjon»

«Drap»

«Drittungene som ikkje klarer å beskytte seg må få straff»

Eg klarer ikkje å ta innover meg kva som skjer i kommentarfeltene. Eg identifiserer meg ikkje som ein kaldblodig barnemorder som har hatt masse uhemma sex. Eg skulle ønske folk klarte å sjå kor vanskelig situasjon vi har stått i, men enkelte hverken kan eller vil tenke lengre. Men det er rart og tenke på at kommentarene over omhandler meg, min kropp, min familie, mitt liv og mine valg. Enda rarere er det at vi har politikere som klarer å komme seg inn på Stortinget som ikkje klarer å sjå den krisa mange av oss står i, og attpåtil legger stein til byrden med kunnskapsløshet og kjip retorikk.

Heldigvis har grått minst like mange tårer over all støtten eg har fått. Fine kommentarer i kommentarfeltene, meldinger i innboksen, sterke historier frå kvinner i samme situasjon som meg… Det er så mange fine folk der ute.

Om to timer skal eg på Ukeslutt på NRK P1 og fortelle historien min og snakke litt om det som skjer politisk. Eg vurderte å ikkje poste det på sosiale medier, men eg var så dum at eg spurte kva lyttertall dei hadde, og har no konkludert med at det ikkje spiller nokon rolle.

Eg håper folk klarer å høyre at vi er så uendelig glad i Oskar sjølv om vi måtte ta eit val og at det er eit val vi sjølv burde få ta – med støtte frå fagpersoner, ikkje nemnder. Og så er det veldig lov å være uenig, men då håper eg at ein i det minste kan holde det saklig. 

---

NRK 1.mai: Ukeslutt (Ca 46min 30sek)

#Egføderikkjeåleine

Ein aldri så liten «rant» til jordmødre og enkelte andre mødre på morsdagen.
…Og til Bent Høye.

Sidan før Oskar vart født har eg hatt lyst å dele fødehistoria mi på bloggen. Ikkje fordi eg er ein av dei mange bloggarane som føler for å dele kvar einaste lille detalj om noko som eigentleg kjennest ganske privat med heile verda, men fordi eg, trass i at eg langt frå er åleine om å oppleve ein seinabort, slit med å finne andre som delar historia si så ope som eg hadde trengt før eg sjølv gjekk gjennom det.

Det er vanskeleg. For eg har så uendeleg lyst å formidle håp; Håp om at ein får god hjelp. Håp om at ein kjem seg gjennom noko av det jævlegaste eit menneske kan oppleve. Håp om at livet går vidare.

Det får bli ein annan dag. Om du er ein av dei som har funne denne bloggen fordi du skal gjennom ein seinabort, dødfødsel eller fordi du held på å miste eit ufødt barn på eit eller anna vis håpar eg at du sluttar å lese no. For dette innlegget er ikkje til deg. Dette innlegget er til jordmødre og andre fødselshjelparar, til deg som føydde på 60-tallet og ikkje forstår kva dei som er gravide under ein pandemi går gjennom og til Bent Høye og Erna Solberg.
Det derre innlegget som formidlar håp kjem litt seinare. Eg lovar!

Urneminnelunden på Møllendal – Allehelgensaften 2019

Vegen til å bli mamma til eit levande barn har vore lang. Uendeleg lang! Og dei siste to åra har vore skikkeleg travle;

To IVF-forsøk, to graviditetar, to fødsler, eit dødt barn og eit levande barn.
Svangerskapsdepresjon, fødselsdepresjon, fødselsangst, traume og sorg!
Og omsider nokre etterlengta veker med latter, smil og glede. (Og bæsj, gulp og lite søvn).

På fredag posta NRK eit innlegg frå jordmor Helene Normann Furnes som prøvar å forklare kor viktige jordmødre er og kvifor partner ikkje kan vere med på fødsel før fleire jordmødre er vaksinerte. Og sidan hormonane framleis brusar i blodet mitt tillèt eg meg å kalle kronikken hennar eit desperat og tafatt forsøk på å roe kvinnene som skal føde under pandemien – som er livredde for at dei må gjere det åleine. «Du føder ikke alene» påstår ho, og lover at jordmødrene skal vere ein heiagjeng som bidreg med kunnskap og tryggleik.

Dei siste to åra har eg opplevd to heilt forskjellige fødslar. Den eine gjekk så dårleg ein fødsel kan gå, medan eg på den andre kjente meg godt ivaretatt (og eg kom til og med heim med ein levande baby).

Då Oskar vart født møtte eg jordmødre som prøvde så godt dei kunne – likevel var det ikkje alle som klarte det heilt.
Ei jordmor påførte meg unødvendig store traume fordi ho tok feil avgjersle, kanskje fordi ho var stressa. Ei anna dreiv med alternativ behandling fordi ho sjølv hadde trua på det utan å spørje meg kva eg eigentleg tenkte om dette, og utan å informere meg om at det faktisk ikkje har nokon bevist effekt. Eg fekk omtrent ikkje mat på sjukehuset fordi det var «rot med bestillinga» og mesteparten av det eg åt hadde vi anten teke med oss sjølve eller fått av familie som tok seg fri frå jobb for å kome med mat til oss. Olav Emil var uunnverleg stønad under heile fødselen, særleg då eg vart liggjande med intense rier utan smertelindring fordi jordmødrene var opptekne med andre pasientar. For ikkje å snakke om når anestesien ikkje kom før lenge etter at dei vart tinga fordi dei var opptekne.
Eg forstår at dei må prioritere, men all smertelindringa ein treng er eit av dei få privilegia ein har når ein skal føde eit barn som er dødt – så sant dei som skal hjelpe deg har tid, sjølvsagt.

Det er ikkje få gongar etter at Covid-19 kom til Noreg at eg har spelt fødselen min av i hovudet, igjen og igjen, medan eg har sett for meg korleis det ville vere å gå gjennom dette åleine. Utan familien som kom på besøk – det einaste høve dei hadde til å sjå barnet før han vart sendt til obduksjon og seinare kremert. Utan matleveransane. Utan Olav Emil som var der dag og natt og passa på. Utan den livsviktige personen som var der og såg alt som ikkje var greitt og som i dette svangerskapet har stått ved mi side og minna helsepersonellet som behandlar meg på kva eg har vore gjennom og kvar grensene mine går.
Ja, jordmødrene gjer ein viktig jobb, men dei vil ikkje klare å erstatte partner og familie når ein går gjennom noko slikt.

Eg er kanskje ikkje den rette til å skrive eit innlegg om dette? For eg har jo trass alt hatt med meg Olav Emil gjennom heile pandemi-graviditeten. Frå eg såg to strekar på ei pinne, 10 dagar før Noreg stengte ned, gjennom nesten alle kontrollane og til slutt gjennom fødsel og på barselavdelinga.

For sjølv om Haukeland og Kvinneklinikken svikta stort då Oskar vart fødd har dei fått til mykje bra denne gongen. Dei har klart å leggje til rette så godt at eg at eg kort tid før fødselen likevel bestemte meg for å føde på Haukeland, og ikkje heime på badegolvet, på parkeringsplassen utanfor sjukehuset, i ein ambulanse eller på Haugesund sjukehus (som alle var alternativ eg lenge såg på som meir attraktive enn KK). Eg trudde aldri eg skulle kjenne meg privilegert som mamma til eit dødt barn, men i pandemien kom det til sin nytte. Dessverre er det ikkje alle som er like heldige som meg, sjølv om dei har mista born eller hatt traumatiske fødslar.

Då eg vart gravid med Oskar fekk eg spørsmål på svangerskapskontrollen om eg var redd for å føde. «Neeei, eg trur ikkje det«. Til trass for at vi hadde prøvd å bli gravide i mange år hadde eg eigentleg ikkje tenkt så mykje på det. For det går jo stort sett bra.

Då eg tideleg i 2020 vart gravid igjen var historia ei heilt anna. Det vart ikkje betre av pandemien, alle restriksjonane og all uforutsigbarheita som følgde med. Fødselsangst er ein høgst reell diagnose og for min del var det så ille at eg trass komplikasjonar og risikosvangerskap såg på det som eit alternativ å føde heime åleine på badegolvet sjølv om eg viste at eg då hadde risikert livet til både meg og barnet. Det var ikkje få gongar eg tenkte på å stikke innom jobb og «låne» med meg utstyret som kunne gjort det bittelitt tryggare å føde åleine på badegolvet fordi det var det angsten min sa var best.
Heldigvis vart det berre med tanken.

Eg forstår kvar Furnes vil med kronikken sin i NRK. Det er sikkert godt meint. Det kjem ingenting godt ut av at kvinner som skal føde er livredde, og nokon kan kanskje finne trøyst i å lese kronikken hennar. Men for oss som er «klok av skade» eller veit kor nedprioritert fødselsomsorga er verker det mot sin hensikt.

Furnes fortel oss at vi skal ha «tro på oss selv» og at «det går bra». Men kva når ein har tru på seg sjølv, men ikkje dei som skal hjelpe deg? Og kva med dei gongane det dessverre ikkje går bra? Ja, det går jo stort sett bra. Men nokre av oss må jo hamne på den kjipe sida av statistikken.

Sjølv om eg er pålagt å ta smittevernkurs ein gong i året er eg langt frå nokon ekspert på smittevern, så det vil eg ikkje gå altfor djupt inn i. Men eg veit dessverre mykje om alt som kan gå galt på ei fødeavdeling og kor travelt det kan være. Eg veit kor viktig det er å ha nokon ein verkeleg stolar på ved si side. Ei jordmor vil aldri kunne erstatte partner for min del – og det bør dei ha sjølvinnsikt nok til å sjå.

Ein pappa på barsel gjer så utruleg mykje meir enn å berre byte bleier.

Kvinnehelse og fødselsomsorga vert stadig nedprioritert, og det kjennest som eit hån mot alle redde, gravide kvinner når jordmødre brukar tida si på å belære pasientar i staden for å sparke der det trengs. (Altså oppover, om det skulle være nokon tvil). For kva med alle som ikkje får den hjelpa dei treng på alle landets fødeavdelingar? Kva med kvinnene som ligg på barsel og gret åleine fordi dei ikkje tørr å dra i snora fordi dei ser kor travle dei som jobbar der er? Kva med dei som faktisk endar opp med å føde åleine på sjukehus, fordi det er fleire kvinner i aktiv fødsel enn det er jordmødre. Bemanninga på sjukehusa er ikkje tilrettelagt for at så mange kvinner skal klare seg utan partner. Jordmødrene hadde det travelt før pandemien, og det er i alle fall ikkje betre no.

Er det nokon som forstår at smittevern er viktig, så er det gravide kvinner som gjer ALT dei kan for å verne barnet i magen mot sjukdom og gjer alt dei kan for å ikkje bli smitta før fødselen startar. Ingen vil ha fri flyt inn på føde- og barselavdelingane. Nokre gongar har ein dessverre ikkje noko anna val enn å føde «åleine». Men for at folk skal forstå dette treng dei meir informasjon og forutsigbarheit. Ein skal ikkje bla langt i ei termingruppe på facebook der folk nærmar seg fødsel eller i gruppa «Gravid i corona tider» før ein finn side opp og side ned frå desperate kvinner som lurar på «Kva er restriksjonane på sjukehuset mitt i dag?» Og i kommentarfelta er det ofte motstridande svar. Informasjonen som ligg på nett stemmer ikkje alltid med det folk erfarar i praksis. Sjølv bytta vi sjukehus i siste liten fordi elendeg kommunikasjon frå legar og jordmødre på Haugesund sjukehus gjorde at eg kjente meg utrygg.

Under pandemien har førekomsten av svangerskapsdepresjon auka med 75%. Å føde i dag er ei heilt anna oppleving enn det var for litt over eit år sidan. Kvinner går åleine på ultralyd, opplever utryggheit rundt fødselen, ligg åleine på barsel og mange får ikkje hjelpa dei har krav på (til dømes heimebesøk av jordmor etter fødsel). Ein kan heller ikkje gå på fødselsførebuande kurs, ammekurs, vere med i barselgrupper eller få ubegrensa hjelp av familie i same grad som før. Det må vere lov å bli litt frustrert!

Likevel er kommentarfelta til kronikken til jordmora og saker om kvinner som er redde for å føde åleine fulle av kvinner på 60+ som ikkje forstår frykta kvinner i dag kjenner på fordi «eg har født 8 barn åleine, og det gjekk heilt fint». Kvinnene som står fram og fortel om erfaringane sine og frykta si blir møtt med påstandar om at dei er «pysete» og at dei må «ta seg saman» frå kvinner som er på alder med mødrene og bestemødrene sine. Ungdommen no til dags er tydelegvis skikkeleg pinglete og toler ingenting.
Til og med ein kvinneleg overlege melder seg i kommentarfeltet og forstår ikkje kva folk sutrar etter.
(Minn meg på å ikkje oppsøke Volvat i Fredrikstad om eg treng ny nevrolog).

Alt dette gjer meg så matt og trist. Sølv om «Eva», «Sølvi» eller «Ruth» måtte føde åleine på 60-tallet betyr ikkje det at det er rett for meg eller andre som skal føde i dag. Og alle som vil føde utan partner får nok lov til det.
Vi får beskjed om at vi må ta oss saman og at alle må ofre noko og vere med på «dugnaden». Men kor høg pris skal vi eigentleg betale?

Eg veit dessverre litt for mykje om kor store følger svangerskapsdepresjon, fødselsdepresjon og traume i samband med fødsel kan få både for kvinna og for heile familien. Med den auka ein ser i psykiske lidingar no vil eg påstå at prisen gravide og barselkvinner betaler er altfor høg. Og det er ein pris både kvinnene og samfunnet vil betale for i lang tid framover. Eg tør nesten ikkje tenkje på kva eg åleine har kosta samfunnet og skattebetalarane dei siste to åra (for eg tipper vi nærmar oss sju-sifra).

Ja, smittevern er viktig, men kvinners mentale og fysiske helse er òg viktig! Forutsigbare restriksjonar og moglegheita for å få med seg ein frisk, symptomfri partner under fødsel ville gjort rugetida ikkje berre hyggjelegare, men først og framst mindre traumatisk for mange kvinner.

Det er vanskelege prioriteringar i helsevesenet i desse dagar, og Bent Høye løyser det på den enkle måten; Å ikkje ein gong nemne gravide kvinner når han snakkar til folket. Er det rart mange er engstelege og kjenner seg nedprioriterte?

Eg klippa navlesnora sjølv. Heldigvis av eige val, og ikkje fordi eg var åleine og måtte.

Kjære Bent Høye: Ikkje gløym kvinnehelsa og fødselsomsorga.

Kjære jordmor: Du kan mykje, men du kan ikkje erstatte ein partner eller love oss at #altblirbra.

Kjære alle som fødde utan partner på 60-talet og meiner at eg burde vere like tøff: Ta dykk ei bolle, hald kjeft og støtt heller opp om oss som kjempar for at verda og sjukehusa faktisk skal bli litt betre for oss kvinner, gravide og fødande.

Og sist av alt: God morsdag. Spesielt til dykk som venter, prøver, håper, savner og sørger ❤    

10 år med kjærleik

I dag er det 10 år sidan vi sa ja til kvarandre. 10 år sidan vi relativt unge og naive stod i kyrkja og takka ja til gode og onde dagar med kvarandre så lenge vi lever.

• 

Eg hadde ikkje i min villaste fantasi sett for meg korleis livet skulle bli – heldigvis. For sjølv om livet med deg er fantastisk synes eg vi har fått kasta litt vel mange sitronar på oss i løpet av disse 10 åra. No må vi vel ha limonade nok til resten av livet snart, må vi ikkje?

Det er ikkje tvil om at åra vi har hatt saman har vært både utfordrande og kontrastfylte. Vi har vært i helvete saman og vi har overlevd! Heia oss og heia kjærleiken!
Sjølv om eg nokon gonger kjenner meg som verdas tristaste, kjipaste menneskje og alt kjennes feil, så er det ein ting som alltid kjennes rett; og det er at vi er saman!

Takk for at du er verdas beste og mest tolmodige mann! Og takk for at du holder ut med meg! Vi er ikkje så verst, vi to ❤

Som livet vårt saman har dei siste bryllaupsdagane våre vært kontrastfylte. Å feira bryllaupsdagar vart liksom aldri heilt vår greie; I fjor låg eg i fosterstilling på legevakten og hata IVF, kunstig overgangsalder og livet. Året før det var vi på lastebiltur til Ukraina. Året før det igjen låg vi på sofaen og spiste is og diskuterte konseptet «7-års krise» (på det tidspunktet kjentes «krise» ganske fjernt).

Sjølv om dei siste 2 åra har hatt litt vel mange nedturar kjenner eg meg som verdas heldigaste som får dela både oppturar og nedturar med verdas beste, finaste og mest tolmodige mann!

I år blir det hverken is (takka være svangerskapsdiabetes), Ukraina (takka være covid-19) eller legevakt (forhåpentligvis), men litt etterlengta ferie på Voss. Det blir fint ❤

Eg ser fram til dei 10 neste åra (og heile livet) med deg ❤

Kampen mot sorteringssamfunnet skjer ikkje i livmora

Dette innlegget vart først publisert hos Bergens Tidende 25.mai 2020, dagen før Stortinget vedtok endringar i bioteknologilova som bl.a sikrar kvinner tilgang til tideleg ultralyd og NIPT.

---

26. mai skal Stortinget handsame eit lovforslag som gjev ei etterlengta oppmyking av bioteknologilova som inkluderar mellom anna at gravide kvinner får lettare tilgang til NIPT og tideleg fosterdiagnostikk.

13. mai kunne ein i BT lese historia til mora til eit born med Downs syndrom som av legane vart oppfordra til å ta abort.

Eg veit sjølv korleis det er å ligge på ultralydbenken og få beskjeden som brått snur livet på hovudet. Når Stortinget handsamer lovforslaget som gir kvinner rett til tidleg fosterdiagnostikk er det 14 månadar sidan eg sjølv låg på benken og fekk diagnosen og beskjeden om at barnet i magen var alvorleg sjukt.

Barnet hadde store misdanningar og prognosane var usikre. Då vi etter å ha fått dei første beskjedane om diagnosen og vart sendt til fostervassprøve som kunne avdekke mellom anna trisomi, hugsar eg at eg tenkte «Tenk om han berre hadde hatt Downs syndrom».

Eg har alltid hatt forståing for at kvinner vel vekk alvorleg sjuke foster og eg har sett for meg at eg i eit hypotetisk tilfelle kunne velje det same. Men då eg plutseleg sat der, gravid i veke 18 med eit alvorleg sjukt foster i magen, slo morsinstinktet inn. Kjærleiken til barnet var større enn alt anna og det tok ikkje lang tid før eg byrja å sjå for meg framtida som mamma til eit alvorleg sjukt barn.

Dessverre ville naturen det annleis. Berre to veker etter den første beskjeden om at barnet var alvorleg sjuk kom beskjeden om at forverringa av tilstanden gjorde at han ikkje var levedyktig. Av omsyn til eiga fysisk og psykisk helse valde vi å avslutte svangerskapet. Lille Oskar kom stille til verda på KK like før svangerskapsveke 22.

No er eg gravid igjen. På grunn av det eg har vore gjennom er eg ei av kvinnene som er «heldig» nok til å få tilgang til fosterdiagnostikk tidleg i svangerskapet (KUB). Erfaringa frå sist har lært meg at eg sjølv truleg ikkje hadde vald vekk eit foster med Trisomi 21 (Downs syndrom). Eg vel likevel å ta testen fordi fosterdiagnostikk handler om så mykje meir enn å finne ut om barnet har Downs syndrom.

På KUB/NIPT ser ein etter auka sannsyn for at fosteret har trisomi 13, 18 eller 21. Medan ein med Downs syndrom har varierande grad av funksjonsnedsetting og kan leve eit liv med god livskvalitet døyr 82-85% av born med trisomi 13 i løpet av den første levemånaden. For trisomi 18 er gjennomsnittleg levealder 6 dager.

Eg vel tideleg forsterdiagnostikk, ikkje for å finne ut om barnet i magen har Downs syndrom, men for å ha mest mogleg kunnskap om barnet i magen. Dersom eg skal bli mamma til eit barn med alvorlege funksjonsnedsettingar vil eg gjerne vite om det så tidleg som mogleg – og dersom eg igjen skal bli mamma til eit barn som aldri vil kunne overleve til termin eller kun timer og kanskje dagar etter fødsel vil eg ha moglegheita til å ta valet om å avslutte svangerskapet. Ikkje fordi barnet mitt ikkje er verdt det same som andre born, eller skal sorterast vekk fordi det ikkje er perfekt (for det er det!), men fordi min fysiske og psykiske helse òg betyr noko i dette reknestykket. I førre svangerskap fekk eg svangerskapsdepresjon allereie i veke 15, og eg klarar ikkje å sjå for meg at verken eg eller barnet skulle overlevd til termin – vel vitande om at han uansett ville døy, når verda var så mørk som han var.

Det siste året har eg blitt kjent med mange foreldre som har mista borna sine. Nokre av dei har mista born brått og uventa, medan andre har stått i same situasjon som meg. Dei har fått ein diagnose og teke eit val. Uavhengig av korleis det skjer er det ei stor sorg å miste barn. Vi som tar valet må i tillegg leve med skam, skuldkjensle og folk som vil ha innsyn i reknestykket vårt: Veit vi kva som var galt med barnet vårt? Kunne han overlevd? Var det noko meir vi eller legane kunne gjort for han? Har vi hatt ein god nok grunn til å velje å avslutte svangerskapet? Eller «sortere» han vekk som KrF og organisasjonen menneskeverd ville sagt?

Det er hårreisande å lese kva Birgitte Bergerud Larssen opplevde frå legen som meinte at ho burde ta abort. Eg kjenner meg heldig som fekk god informasjon om prognosane og moglegheitene for mitt svangerskap. Men dårleg legearbeid burde ikkje vere eit argument mot å sikre kvinner tilgang til tidlegare og betre fosterdiagnostikk.

Kampen mot sorteringssamfunnet skjer ikkje i livmora. Heller enn å kjempe mot tidleg fosterdiagnostikk burde ein kjempe for betre informasjon til kvinnene som ønsker desse testane og til kvinnene som får beskjed om at fosteret har avvik. Ein burde òg kjempe for betre levekår for familiane til sjuke born, slik at det blir lettare for fleire å fortsetje svangerskapet uavhengig av kva resursar ein har.

1.April: Graviditet og fødsel er ingen spøk!

I morgon er 1.april. Ein dag som er elska av mange. Tenk å ha ein dag der ein kan tulle med nesten kva som helst og sleppe unna med det. Som barn var 1.april ein av favorittdagane mine.

Så kom vaksenlivet… Eg likar å bruke metaforen «som eit slag i trynet», men det kom meir gradvis. I løpet av livet har 1.april gått frå å vere ein dag eg elskar til å vere ein dag eg ikkje bryr meg om, for så å bli ein dag eg nesten hatar.

Fjorårets «aprilspøk» frå meg. Kva hadde vel livet vert utan sarkasme?

Eg hugsar 1.april i fjor som om det var i går. Sjølv om det var kaldt skein sola. Eg hata det! Ei veke i forkant hadde vi vert på det dei kallar «ordinær ultralyd» som for oss vart alt anna enn «ordinært». Det etterlengta barnet i magen var alvorleg sjukt og vi viste at han kanskje ikkje kom til å overleve.

For oss stoppa livet opp. Vi levde i eit vakuum. Folk eg snakka med ba meg om å gå ut og nyte sola. Ja, sola er viktig for vestlendingar, men er det ein ting eg har lært meg her i livet, så er det at det ikkje er lett å nyte sola med eit etterlengta, elska, døande barn i magen.

Vi trassa likevel sorga og kom oss ut av huset. Eg hugsar ikkje detaljane, men eg er 99% sikker på at det var solbriller, kleenex og sobril involvert. Eg var svolten og kvalm, og med null energi tok vi turen ut av huset i håp om å finne ferdigmat. Dama i kassen på resturanten spurte minst fem ganger om vi verkeleg var heilt sikre på at vi ville sitte på uteserveringa i nesten minusgrader og drikke milkshake. Eg var på nippet til å fortelje ho at «Babyen min holder på å døy. La meg ete maten min åleine, utan høy musikk og glade menneskjer». Heldigvis klarte eg å bite tenna saman og halde kjeft.

Livet mitt på dette tidspunktet bestod stort sett av å ligge på sofaen og grine mens eg skrolla gjennom sosiale medier. Sjølv om livet mitt hadde blitt satt på vent den 25.mars klokka 10.30 på eit rom på kvinneklinikken, var det openbart at alle andre sine liv var som før. Som alle andre år på 1.april var nyhendestraumen min full av venner som posta klipp- og lim-tekster om graviditeter, ultralydbilete dei hadde funne på bilete-søk på google og statusar om babyar som var på veg til å verte født. «April, april».

Nei, eg er ikkje «perfekt» sjølv heller. På julafta for 4 år sidan posta eg bilete av «food-babyen» min på facebook. For alle som tok seg tid til å lese teksten på biletet var det openbart at eg ikkje var gravid, men ikkje overraskande dukka det opp opptil fleire gratulasjonar i kommentarfeltet. På dette tidspunktet hadde vi allereie prøvd å verte gravide ein stund, så i mitt hovud var dette greitt. Var ikkje dette sjølvironi?

Sjølvironi funkar kanskje ikkje heilt når ingen andre enn deg sjølv veit at du er sjølvironisk. Eg vart til og med irritert på kommentarar om at eg burde verte gravid snart og kraftige hint om at den biologiske klokka tikka…

I dag gjer det vondt å sjå på biletet. Sanninga er at biletet til venstre er eit av dei finaste «magebileta» eg har. Og eit av dei få der eg ikkje griner… Og eg var ikkje ein gong gravid. Det var berre ein spøk.

Biletet til høgre treng vel inga skildring.

---

I år er atter eit spesielt år.
I fjor hadde verda stoppa opp – berre for oss. I år har verda stoppa opp for dei fleste.  Det er nok mange som kjenner det som om livet er satt på vent på grunn av covid-19.

Det siste året har eg verte kjent med mykje nye menneskjer. Nokon av dei er gravide, nokon av dei prøver alt dei kan å verte gravide, nokon holder på med IVF, nokon av dei har mista barn og nokon har hatt så mange spontanabortar at eg får ilt av å tenke på det…
Felles for mange av desse er at ein ofte kjenner på manglande forståing frå folk «utanfor». Kommentarar om å «gå ut og nyt sola» er eit godt døme på det. Mange av oss kjenner nok at ting som vanlegvis er tungt, er litt ekstra tungt i år.

Store deler av helsevesenet har stoppa opp på ubestemt tid og mange lever i usikkerheit. Nokon lurer på om dei må føde åleine utan partner til stede på fødestua, mens andre får beskjed midt i eit IVF-forsøk at dei må slutte på medisinar og at alt er utsett på ubestemt tid… Dei som står i starten av ein utredningsprosess går kanskje frå å måtte vente i eit år, til å vente uendeleg mykje lenger. Og for mange tikker faktisk klokka så raskt at ein ser for seg at draumane går i 1000 knas.

Det er kanskje vanskeleg å forstå verkelegheita vår, når du sitter der i karantene og prøver å overleve ein pandemi som kanskje inneberer både heimekontor og heimeskule. Kanskje 1.april ein ein god anledning til litt etterlengta humor i kvardagen?

Før du tuller om at fødselen er i gang eller poster ultralydbilete frå google håper eg du sender ein tanke til dei av oss som kanskje ikkje har det så bra på 1.april. Ein tanke til oss som ikkje klarer å sjå humoren i ultralydbilete eller falske «YAY, eg er gravid»-postar.

For sanninga er (som eg har sagt så mange gonger før) at det er mange av oss. Vi er mange som har mista barn, vært igjennom IVF-forsøk og tissa på utallege graviditetstestar, som kjenner at det vrenger seg i magen når det poppar opp atter eit innlegg frå ei 5-barnsmor at «Oups, gravid igjen»…
«April april…»

Om du er ein av dei som har lest dette innlegget og tenker at eg teit og krenka og at eg ikkje burde ha internett – Kanskje du har rett… Men det er mange av oss, og ikkje alle snakkar om det. Kanskje er det besteveninna di som har hatt 5 traumatiske spontanabortar heime på badegolvet som ho ikkje orkar å prate med deg om.

Eg fekk nok av 1.april i fjor, så år tar eg meg fri frå sosiale medier. Det blir digg.

Eg ønsker alle ein fin 1.april. Og om du skal lure nokon håper eg at du er original nok til å ikkje poste eit ultralydbilete som er posta av hundrevis før deg.

WTF 2020 (del 1*)

Hei 2020. 
Kva i svarte? Kan vi restarte dette her? 

(Jepp, Illustrasjonsbilete frå ein dass det er vanskeleg å ta narkotika på, for sånn burde alle toalett vere om 2020 fortsett å finne på så mykje rart i dette forrykande snøggleiken).  

Som vanleg er trongen og lysta til å skrive større enn evna til å gjennomføre. Sidan førre innlegg frå før jul hadde eg (som om lag alle andre bloggere) lyst å skrive eit innlegg med oppsummering av 2019 og eit innlegg håp og draumar for 2020. Dagane i jula kom og gjekk og vi hadde meir enn nok med å overleve (noko vi heldigvis gjorde med betre margin enn forventa). Å sjå attende på 2019 er ikkje lett.
31. desember vart brukt til å ringe dyrlegen, bestille avliving av ein av bestevennene mine, sitte i ein stol og tenke på kor kjipt livet er, grine og spele mobilspel mens resten av verda feira det nye året. (Haha, dykk skulle berre vist!)

Eg har for lengst gitt opp 2019, men 2020… Det må vi snakke litt om!

Nokon dagar ut i det nye året gjekk turen til dyrlegen. Laffens siste reis. Til trass for ein svært skada rygg klarte han å gå dei to kilometrene til dyrlegen sjølv. Sjølv om han var frustrert over å ikkje kunne bevege seg normalt den siste tida såg han heldigvis ikkje ut til å ha mykje fysiske smerter.

Laffen har velfortent pizzapause på sin «siste reis».

Det var vondt å sjå at Laffen ikkje hadde det bra den siste tida. Men vi er veldig glad for at vi klarte å gjere den siste dagen hans så fin. Og til trass for nokon kjipe perioder det siste året har vi trass alt hatt 9 fantastiske år saman med det eg er overtydd om var verdas beste hund ❤

Samstundes som dette skjedde har det heldigvis skjedd ein del fine ting og. Ein del av dei er ting eg aldri såg for meg at eg skulle vere med på.

På tampen av 2019 starta vi (les: Olav Emil og familien) Mikrobil AS. Så i tida framover er det svært sannsynleg at eg må merke innlegga mine som «Reklame» eller » Sponsa innlegg» dersom det mot formodning kjem innlegg om bil på bloggen.

Dersom du skulle være interessert i ny bil kan eg fortelje deg at bilen har ratt, 4 hjul, 2 seter og er heilelektrisk. Og den er så liten at du for augeblikket berre bør reise på tur med folk du sitt i korona-karantene med, men den er veldig, veldig søt og veldig, veldig gøy å køyre. (Om nokon har tips til korleis eg kan bli ein betre bil-influencer, så legg dei igjen i kommentarfeltet).

Ei anna ting vi plutseleg har fått vært med på å starte er «Bjørnafjorden Pride«. Etter litt drama i kommunepolitikken gjekk det ikkje lenger ann å ikkje ta initiativ til ein Pride-markering i kommunen. Initiativet førte til at eg omsider fekk realisert den snart 15 år gamle draumen om eit oppslag i Os og Fusaposten og med hjelp av masse fine folk i kommunen har eg trua på at vi skal klare å feire kjærleiken og lage tidenes beste pride-parade!

Apropos kjærleik: I dag er det 19 dagar sidan eg gav nokon andre enn Olav Emil ein klem… Eg gleder meg sjukt til å klemme folk igjen! Og så håper eg at denne krisa får ALLE til å innsjå at kjærleiken er verdt å feira!

I tillegg til alt dette har eg i løpet av dei siste månedane klart noko eg lenge trudde eg kanskje ikkje kom til å klare: Eg har kjempa meg attende på jobb. Å endeleg vere attende i vanleg jobb er skikkeleg, skikkeleg fint! Det er godt å endeleg kunne vere litt produktiv igjen. I løpet av tida eg har vært sjukemeldt har eg skifta arbeidsplass. Å komme attende i jobb i ein sånn jobb som eg har, med så tung bagasje har vært utfordrande, og når eg i tillegg har skifta arbeidsplass skal eg ikkje legge skjul på at eg har vært spent på korleis det skulle gå. Heldigvis er folk fantastiske og eg gleder meg til kvar einaste dag på jobb!

Og som om det ikkje var nok med spenninga med å komme attende på jobb kjem eg attende til starten på ein pandemi…

Berre to knappe månadar etter at eg la ut avstemming** på instagram om eg skulle våge å ete maten min, som ramla oppi ein institusjonsvask, er verda ramma av ein (for dei fleste) ufatteleg pandemi som gjer det nærmast utenkeleg å gå på butikken utan eingongshanskar og med antibac i lomma.

For augeblikket er vi i «sjølvpåført» karantene og eg går kun ut av huset for å lufte hund, handle og gå på jobb. Koronaen har forøvrig klart noko sjølv ikkje 20 sesongar med Luksusfellen har klart: Å gjere meg til ein vekehandlar!

Karantenelivet er overraskande innhaldsrikt. I løpet av dei siste to vekene har eg:
– Omsider fått høyre at han eg har delt seng med i 12-13 år ikkje likar måten eg klemmer tannkrem ut av tannkremtuben. (Dust!)
– Trassa frisørens råd og klippa håret opptil fleire gonger. Om 2020 forsetter som dette ser eg snart ut som Britney Spears i 2007.
– (Nesten) Lært meg å setje inn kontaktlinser på eigenhand (utan den «obligatoriske» opplæringa frå optikar). Så om nokon ser dei blodsprengte augene og lurer på om eg ikkje har det bra for tida: Der har du forklaringa!
(Altså: Eg har det ikkje bra og no har eg linser og raude auger i tillegg. Yay!)
– Gjennomført minst 4 yogaøkter i trusa. (Er eg den einaste som elskar heimetrening? Eg lurar på om naboane mine likar heimetrening…)

Det er rare tider vi lever i og det er sjukt å sjå kor mykje ting forandrar seg både frå veke til veke og frå år til år…

I dag er det eit år sidan eg posta det vanskelegaste blogginnlegget eg nokon sinne har skrevet. For to dagar sidan er det eit år sidan verda katastrofalt vart snudd på hovudet. Om knappe tre veker er det eit år sidan vi mista det mest dyrebare vi hadde…
Eg har lenge kvidd meg til denne perioden mellom 25.mars og 17.april. Eg hadde sett for meg at det skulle bli tungt og kjipt, men eg hadde ikkje i mi villaste fantasi tenkt at eg skulle sitte heime på ubestemt tid, å være vitne til alt som skjer i verda no.

Til trass for pandemi og heimekarantene vonar eg at dei neste 3 vekene ikkje blir så kjipe som eg fryktar, men eg er redd for at 3 veker med altfor god tid til å sjå attende på eit år med sorg og traumer kan bli vondt uansett kor mykje eg går tur i skogen, høyrer på fuglane og tenker positivt.
For ikkje ein gong eit kurs i å tenke positivt kan vist fjerne sorga over å ha mista eit barn. (Jøss! Kven skulle trudd det?)

Eg sender MASSE kjærleik til kvar og ein som har tatt seg tid til å lese heilt ned hit. Når alt dette er over skal eg gi kvar og ein av dykk ein klem!
Ta vare på kvarandre og vask hendene!***

---

* Eg valde å kalle dette innlegget «del 1». For eg er overtydd om at 2020 stiller med innhald til både del 2, 3, 4 og 5 om eg berre har ork til å skrive om det. 
** For dei som lurer: Eg var ikkje svolten nok til å ete brødskivene som hadde ramla oppi vasken. Eg lurer på om dei som stemte for å spise hadde vald det samme i dag…
*** Ein setning eg ALDRI såg for meg å avslutte eit blogginnlegg med.

Julegåvetips for når livet er kjipt

Det blir ikkje skikkeleg jul utan at bloggarane poster julegåvetips og sprer sponsa, kapitalistisk propaganda på internettet. Og som bloggaren eg er kan jo ikkje være noko verre…

For 3 år sidan var eg med på ei bloggutfordring der eg blant anna skreiv eit innlegg med julegåvetips til folk i forskjellige aldersgrupper. Den gongen var det brettspel det gjekk i. I år er livet i seg sjølv utfordrande nok til at eg ikkje har sett meg om etter ei ny bloggutfordring. Så her er istadenfor eit innlegg med eit par julegåver som kan kjøpast både av og til folk som synes at livet og jula er litt kjip…

(Spoiler alert: Om du synes livet og jula er bittelitt kjipt og du står på lista over folk eg kjøper julegåve til er det stor fare for at du finn julegåva di i dette innlegget, så vidare lesing på eiget ansvar.)

Julegåve til den litt vulgære som synes at livet er litt hardt: 

Er livet hardt? Kva passer vel betre enn eit visdomsord frå vagpwr ❤ Denne t-skjorta har i løpet av kort tid blitt yndlings t-skjorta mi, og har til no vært med både på IKEA og NAV-møter (sorry mamma).

Den finnes i både hettegenser, genser og t-skjorte i forskjellige fargar. (Og om du liker fitter betre enn kuk, så finner du massevis av dei og i nettbutikken). T-skjorta mi er som alt anna i dette innlegget betalt av egen lomme, og pengane går til ei lita bedrift starta av ei ung kvinne i Bergens-området.

Finnes det noko betre enn å kunne handle lokalt på internett? Eg likar vertfall tanken på å få unnagjort deler av julehandelen samstundes som eg støtter unge, lokale, kvinnelege grundere og slepper å høyre på julemusikk.

Julegåve til den som synes at «Det er litt mye akkurat nå»:

Det er ikkje sikkert at livet er SÅ hardt som t-skjorta mi vil ha det til…
Kanskje det bare «er litt mye akkurat nå»?
Heile 85% av Pryd broderings instagramfølgere synes at «Det er litt nye akkurat nå» og sjansen er stor for at du har nokon på julegåvelista di som kjenner på nettopp det.

Dette jakkemerket er laga av Line som er forbilde, miljøvernar, veganer og supermamma til både Pryd Brodering, kvalitetskontrolløren Ea og adoptivhunden Mira som har like mange følgere på Instagram som det bur folk på Bryne.

På nettsidene til Pryd Brodering finn du både bruktklede og jakkemerker som kan nyttas til både å spreie det glade bodskap (om til dømes klima, kjærleik og nei til rasisme) og å gi nytt liv til gamle og kanskje holete klede. Det er litt nye akkurat no, men eg gleder meg til eg finn strykejernet i flyttelasset og skal live opp den kjedelege, grå genseren min med denne fine lappen.

Om du MÅ ha varene i postkassen før jul bør du bestille innan 12.desember klokka 16, men ein verdig mottakar av dette merket har nok forståing for at ein ikkje alltid kan ha alt klart til jul.

Julegåve til den tørste og sarkastiske:

Eg har ikkje peiling på raudvin, men ifølge vinmonopolet gir denne vinen «saftig munnfølelse med god friskhet og moderat fasthet.» Eg aner ikkje kva det betyr, men eg likte etiketten så godt at eg for første gang har spurt betjeninga på vinmonopolet om «Har du denne i ei anna farge?»

Dei hadde den dessverre ikkje i andre fargar enn raud, men dei hadde den utan «God jul, da!», så om du har ein ven som av ei eller anna grunn ikkje feirar jul, men likevel drikker raudvin, finnes det eit julefritt alternativ. (I disse dagar der det er populært å la seg krenke av folk som av forskjellige årsaker ikkje feirar jul).

For dei som ikkje følger med på kva emneknaggar som er trendy for tida, så står «NKVO» for «Nå koser vi oss», som er nettopp det alle skal gjere i jula, entan dei vil det eller ei.

Denne kan nytes både på fest eller drikkes åleine, mens du griner og høyrer på Maria Mena. Eg anbefaler folk som er så heldige å feire jul med barn til å spare denne til eit anna selskap.

---

Er livet hardt? Er det litt mykje akkurat no? Er du ferdig med julehandelen? Kva ønsker du deg til jul? Koser vi oss, eller? (Svar gjerne i kommentarfeltet om du gidder, eller ikkje…)

God jul, da!

Vanskeleg førjulstid

For akkurat eit år sidan stod eg og såg ut vindauget på kvinneklinikken og prøvde å forevige utsikten over Bergen og Møllendal gravlund med eit slitent mobilkamera. Dagen i forvegen hadde legane henta ut egga som vi håpte på kunne bli familien vår. Eg hugsar at eg smilte og lo i forkant av egguthentinga. Om dette gikk til helvette var det vertfall kort veg til gravplassen.

Egguthentinga gikk ikkje som legane forventa. Smertelindringa virka ikkje og eg låg på benken og hylte i smerter mens dei med ei lang nål plukka eit og eit egg ut av eggstokkane mine. Etter egguthentinga var eg sliten, kvalm og ville heim. Eg reiste heim og la meg i løpet av dagen vart formen dårlegare og dårlegare. Eg kunne knapt snu meg i senga utan å kaste opp.

Vi ringte til sjukehuset. Ironisk nok var det kun fødeavdelinga som tok telefonen. Gynekologen som var på vakt ville undersøke meg, så turen gjekk attende til Haukeland same kveld. Magen min var større enn når eg var gravid i 5.månad og på ultralyden kunne han sjå at buken min var full av væske. Mest sannsynleg ein blødning etter inngrepet tidlegare på dagen. Eg måtte overvakast på sjukehuset over natta før eg fikk reise heim.

Då eg vakna om morgonen var formen betre. Etter råd frå sjukepleiaren droppa eg dusjen på sjukehuset og reiste rett i familiebesøk i håp om litt julestemning til trass for den kjipe starten på desember.
Sjølv om eg hadde vondt var vi fulle av håp. Eit par dager seinare satte legen inn eit befrukta egg.

Det var vanskeleg å glede seg til jul og vi hadde på forhand bestemt oss for at vi ikkje skulle legge så store planer. Eg såg for meg at jula 2018 enten kom til å bli den finaste eller vondaste på lenge.

Eit par dager ut i desember kom telefonen vi helst ikkje ville ha: Ingen av dei befrukta egga vi hadde etter runden med IVF hadde klart seg. No falt alt på det eine egget eg «ruga» på.

Alle som har prøvd å bli gravide ei stund kjenner til dei berømte to vekene med venting før ein har resultatet. Dei to vekene med venting etter ein IVF-runde med berre eit egg trur eg er verre og meir nervepirrande enn dei fleste kan sjå for seg.

Rundt halvvegs til jul kom telefonen frå sjukehuset: Testen var positiv. Eg var gravid. Dette viste eg sjølvsagt allerede, for eg hadde starta morgonen dei siste dagane med å tisse på pinnar – og for første gong opplevd å sjå dei to, berømte strekane som så mange drøymer om.

Til trass for at ein positiv graviditetstest er langt ifrå nokon garanti for at ein kjem til å forsette å være gravid bestemte vi oss for å feire første jul i nytt hus. Håpet om at det skulle gå bra var mykje større enn frykta for at det skulle gå galt.
Skulle vi som hadde opplevd så mykje motgang til no verkeleg få det til på første prøverørsforsøk?

Dei som kjenner oss og har følgt med på bloggen ei stund veit at dei to rosa strekane på graviditetstesten ikkje enda som vi hadde håpa. I påsken kom lille Oskar stille til verden etter nokon veker med håp som gradvis gjekk over i fortviling då vi innsåg at det ikkje var noko vi eller legane kunne gjere for å redde guten vår.

Eg kan ikkje hugse kor lenge eg har hatt kallenamnet «Grinchen». Jula har liksom aldri vært mi greie etter eg vart «vaksen». Og dei siste åra har vi kvart år håpa at neste jul skal vi feire som småbarnsfamilie. I fjor var håpet sterkare en nokon sinne, men atter ein gong vart det knust i minst tusen bitar.

Høgtidene er vanskeleg som ufrivillig barnlaus. Og som mamma til eit barn som ikkje er her lenger er ikkje høgtidene berre høgtider, men og merkedagar og påminningar om alt som ikkje vart som det skulle.

-I dag, 1.desember er det eit år sidan eg stod i vindauget på KK og smilte for meg sjølv mens eg tenkte på ironien i at dei puttar sjukehuset nærast oppå gravplassen.
-Om ca ei veke er det eit år sidan eg for første gong i livet kunne skimte dei to strekane på graviditetstesten.
-Om to veker er det eit år sidan vi fortalte foreldra og søskena våre at om alt gjekk bra skulle dei i sommaren 2019 for første gang bli besteforeldre, tantar og onklar.
– Jula skulle være vår siste jul utan barn.
-På nyttårsafta er det eit år sidan eg drakk alkoholfritt saman med gode venner og tenkte at «Aldri igjen 2018! 2019 blir betre!» (så feil kan ein ta!)
-I påsken vil eg (til trass for at den flyttar seg kvart år) sjå attende til påsken eg gjorde det eg trudde eg aldri skulle oppleve og overleve: Å føde ein død baby.
-17.mai – «Barnas dag» vil eg for alltid sjå attende på og hugse dagen eg vakna opp på Island nøyaktig ein månad etter fødselen og grein meg gjennom alle turistattraksjonane. Triggerene var over alt og forsøket på å flukte frå sorga var forgjeves.
– I pinsen vart eg innlagt på ein DPS i håp om å komme meg på beina igjen etter fødselen.
-…og sommaren vil for alltid være tida eg skulle være høygravid og bli mamma for første gang.

Illustrasjonsbilete frå ein gong eg fann eit pynta juletre på fjellet, tideleg i oktober.

I år som i fjor på denne tida tillet eg meg å ikkje legge dei store planane for jula. Eg veit ikkje om eg vil ligge i fosterstilling under dyna eller feire med familie. Jula i fjor vart kjempefin og fylt av håp og kjærleik. I år er håpet bytta ut med sorg. Likevel prøver eg å være glad for alle som bryr seg om oss og vil at vi skal ha ei fin jul sjølv om «feiring» definitivt står laaaangt ned på ønskelista.

Vanlegvis er eg ein høglytt «Grinch» som ikkje er redd for å si at eg ikkje liker jula, slik den er blitt etter eg vart vaksen med stress og mas. Ofte møter eg motstand. Heldigvis har folk meir forståelse i år, for at denne jula umulig kan bli jula vi ønska oss. Eg kjenner at det vrenger seg i magen kvar gong nokon skal småprate om kvar vi skal være i jula og kven vi skal feire med. Litt for ofte ender det med tårer.

Med dette innlegget håper eg at alle som har tatt seg tid til å lese så langt har ei så fin førjulstid som mulig. Sjølv om jula skal være ei fin tid med familie og kjærleik er det lov å være trist og kjenne på sorg over dei ein gjerne skulle feira med eller sorg over livet som ikkje vart som ein ønska.
Eg veit at eg ikkje er åleine med å kjenne på at dette er ekstra sårt i jula og høgtidene.
Årets oppfordring i førjulstida: Vær snill med ein Grinch i år. 

Oktober

Vi er allereie over halvvegs i november og eg har lenge tenkt å skrive eit innlegg om oktober.

For dei som kjenner meg er det inga hemmelegheit at eg har vært mykje sjuk dei siste åra. Sjukdom pregar livet mitt mykje meir enn eg vil, og eg prøvde lenge å ikkje snakke eller skrive om det. Eg var livredd for å la sjukdommen identifisere meg. Eg er jo ikkje «ho som har mykje migrene». Eg er Lina Kristine.

Til trass for denne frykta tok eg mot til meg ein gong for lenge sida og skreiv blant anna blogginnlegget «Kjære taxisjåfør» om korleis det er å leve med ein usynleg sjukdom og blogginnlegget «Berg- og dalbanelivet» om korleis det er å være pasient i ferie og høgtider når store deler av helsevesenet går på halv maskin.

I sistnemnte blogginnlegg skulda eg på «Migraine awareness month», mens mykje av frustrasjonen min var over at nevrologane og gynekologane ikkje ville snakka saman. Dei ville heller ha ferie…
(Dei snakkar ikkje saman sjølv om dei ikkje har ferie altså, i tilfelle du skulle tru det.)

Eg lova meg sjølv tideleg at eg skulle halde denne type «sutreinnlegg» som involverer helsa mi på eit absolutt minimum. Men kva skjedde? Ein skal bla minst eit år attende på bloggen før ein finn eit innlegg som ikkje handlar om IVF, graviditet eller at vi mista Oskar.

Illustrasjonsbilete av storken (som ikkje er nokon favorittfugl for min del).

Eg har aldri brydd meg nemneverdig om alle desse awareness-månedane og dagane, sjølv om eg synes det er fint å nytte høve til å spreie litt merksemd rundt viktige saker og kanskje vippse ei slant til kreftforeininga. Men i år er det annleis. I år betyr det så utruleg mykje meir.

Oktober var som mange kanskje har fått med seg «pregnancy and infant loss awareness month». Eller månaden der ein har merksemd for barn som døyr i mors liv, under fødsel eller tidleg i livet. Oppi all elendet som pregar livet for tida kjenner eg meg heldig som har fått markert oktober så mykje som vi har:

– 12. oktober delte vi historia vår i BA (pluss-sak).
– Den 15.oktober deltok vi på «Wave of light» saman med andre familiar som har mista borna sine.
– Den 17. oktober var det 6 månedar sidan Oskar kom stille til verda. Merkedagar er vonde, men denne dagen vart litt annleis enn dei førre. Oskar og historia vår vart nemnd i ei høyring på stortinget. Dette gir meg håp om at alt vi har opplevd kan bidra til at andre ikkje må ramle mellom dei same stolane som oss.
– 25.-27.oktober var vi på seminar i Asker saman med mange andre foreldre som har mista barna sine i løpet av dei siste 2 åra. Vi har høyrd masse sterke historier og møtt mange fine folk som går igjennom noko av det verste ein kan oppleve.

…Og ikkje minst: I løpet av oktober samla vi inn over 14 000kr til Landsforeninga Uventet Barnedød via Facebook. Dette er pengar som går både til forsking slik at ein kan forebygge dødsfall, og det går til å hjelpe dei som allereie har mista det umisselege. Tusen takk til alle som gav pengar til ei fantastisk god sak!

Livet med Oskar har vi drøymt om i mange år. Då draumane brast var det likevel mykje vi ville gjere for han. Lage ei minnebok, ha ei minnestund med familien og kanskje ha ei dødsannonse. Då sorga tok overhand  klarte vi ikkje å gjennomføre nokon av desse planane. I løpet av oktober har Oskar vært sterkt til stede i alt vi har gjort, og det å høyre namnet hans på stortinget, lese historia vår i avisa og ha minnestund saman med andre foreldre som har gått igjennom det same som oss kjennes som ei veldig god erstatning for alt vi ikkje klarte å gjere etter at han blei født.

… Og apropos å vere ein sånn person som deler all elendigheten ein opplever: Hvis nokon der ute finn støtte i å lese om våre «kamper» og våre erfaringar, og føler seg biiiittelitt mindre åleine, så er alt verdt det! Det er verdt å være «ho som blei gravid med IVF» og «Ho som avslutta svangerskapet i veke 22 fordi barnet var sjukt». Det blir nok fleire innlegg om Oskar, IVF og om livet med de utfordringene vi står i no.

Takk til alle som har sendt meldingar og delt historiene sine etter at vi delte vår i BA. Det er sterkt å sjå kor mange som må igjennom det samme som oss (og kva dei måtte gå igjennom for få ti-år sidan då det å føde døde barn var tabu). Det er lett å være open når tilbakemeldingane er så fine.
Og takk til alle som hugsar på oss i oktober og alle andre månadar.  Dykk er best!

October
And kingdoms rise
And kingdoms fall
But you go on and on